Dat wijn diepgeworteld is in de Spaanse cultuur zal niet veel mensen verbazen. De vele vruchtbare hectares grond hebben immers vele goede wijnen afgeleverd. Maar hoe diepgeworteld is wijn nu eigenlijk in de Spaanse cultuur en wat is de invloed daarvan op de Spaanse bevolking?
Dit artikel wordt mede mogelijk gemaakt door Interhome.
Het begon allemaal vermoedelijk zo’n 3000 jaar geleden toen de Feniciërs een wijnstok meebrachten naar het land. De ‘stok’ ging verder landinwaarts en ‘wijnstad’ Jerez de la Frontera werd gesticht. Het Christendom en de Romeinen lieten de wijn hoogtij vieren, maar de Moren vonden rozijnen lekkerder dan wijn. Na de onderdrukking van de Moren, kwam de wijnbouw in Spanje vanaf 1492 weer tot leven. Nog even een desastreuse uitbraak van de wijnluis, wat resulteerde in moderne hedendaagse technieken om wijn te maken¹, staat er vandaag de dag altijd een Spaans wijntje op de Spaanse dinertafel.
Spaanse wijncultuur
In het land waar wijn met de ‘paplepel is ingegoten’ – kinderen kregen vroeger immers wijn met limonade gemengd om hun eetlust op te wekken² – en waar de wijnbouw zo is verbonden met lands historie, is alcoholconsumptie gedurende de hele dag een welbekend fenomeen van het land. Wijn is onlosmakelijk verbonden met elke maaltijd. Na de toast “Pa arriba’, pa ’bajo, pa’ al centro, pa ’dentro” (“Omhoog, omlaag, naar het midden, naar binnen.”) of een simpel “Salud!” wordt de wijn naar binnen geklokt. Enigszins in langzaam tempo, want Spanjaarden willen toch ’s avonds voor de dag komen³.
Invloed ‘wijncultuur’ op Spaanse samenleving
Met zo’n wijnhistorie en het nuttigen van alcohol gedurende de hele dag, vraag ik me af wat de invloed daarvan is op de Spaanse bevolking. Hoewel de Wereldgezondheidsorganisatie in 2015 heeft verklaard dat Spanje de beste levens- en gezondheidsverwachting in Europa heeft, kan hun alcoholconsumptie – naast overgewicht en roken – deze constatering teniet doen, aldus de WHO. En ik stuit tijdens mijn research ook op Eusebio Megías, psychiater en de directeur van de Spaanse stichting tegen drugsverslaving. Hij verklaart in de Spaanse krant El País: ‘Spanje is altijd een alcoholische samenleving geweest. Onze manier van drinken is anders en wordt geassocieerd met het mediterrane dieet en levensstijl. Maar dat betekent niet dat je niet teveel drinkt. Noch de drinker, noch de omgeving vindt het een risico. Alcoholconsumptie wordt alleen als gevaar gezien bij veiligheidsproblemen, zoals verkeersongevallen. Niet voor de gezondheid⁴.
Ondanks dat er zich ongeveer één bar per 165 inwoners in Spanje bevindt, ligt het alcoholgebruik in Spanje beneden het Europese gemiddelde, zo blijkt uit de internationale vergelijking van alcoholconsumptie uit de WHO European Health for All Database (WHO-HFA) uit 2016⁵.
Revolutie
Een ‘alcoholische samenleving’ of niet, als paal boven water staat dat er vele goede wijn afkomstig is uit het land waar ongeveer 1 miljoen hectare grond is gereserveerd voor de wijnbouw. Vandaag de dag vindt er ook nog eens een revolutie plaats in het vakgebied. Het was namelijk tot voor kort voor vrouwen verboden om het beroep van wijnmaker uit te oefenen op de Canarische eilanden. Misschien ontsproten uit bijgeloof, want wijn zou in de wijnkelder bederven als er een menstruerende vrouw binnenkwam. Thans zijn er diverse succesvolle vrouwelijke wijnmakers te vinden op de Canarische eilanden! Salud!
Wil je de Spaanse wijncultuur zelf ervaren en slapen op een fijn adres? Bekijk dan hier de vakantiehuizen van Interhome in Spanje.
Bronnen:
¹nl.wikipedia.org/wiki/Wijnbouw_in_Spanje ²inspanje.nl/cultuur/8566/is-de-spaanse-samenleving-alcoholistisch/ ³barcelonaeatlocal.com/spanish-wine-culture/ ⁴elpais.com/politica/2015/10/10/actualidad/1444490005_999968.html ⁵www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/alcoholgebruik/regionaal-internationaal/internationaal#!node-internationale-vergelijking-alcoholgebruik
Afbeelding: Castell de Selma (Aiguamúrcia, Catalonië) door Angela Llop, op Wikimedia, CC BY-SA 2.0.
