Eindelijk kwam ook voor mij het verlossende e-mailtje met het bericht dat mijn scriptie voldoende was beoordeeld en ik dus afgestudeerd ben. Maar wat nu?
Wanneer ik rustig heb uitgelegd wat culturele an-tro-po-lo-gie nu eigenlijk is, wordt er twijfelend geknikt. ‘Aha, oké, maar wat kun je daar dan mee?’ is een vaak gestelde vraag. Het moment is daar dat ik na een afgeronde studie van vijf jaar daar nog steeds geen bevredigend antwoord op kan geven. Aangezien ik nu in het stadium beland ben dat ik dit wel zou moeten weten om een baan te vinden, ben ik bij medestudenten te rade te gaan met de vraag: Antropologie, wat kunnen we daar eigenlijk mee?
Archeologie? Iets ver weg?
Duidelijk wordt dat mensen in de omgeving van de antropologie-student meestal geen idee hebben wat culturele antropologie inhoudt en wat je ermee kunt. Susanne vertelt dat er vaak geassocieerd wordt met ‘iets ver weg in het buitenland’. Maar wat we daar dan precies uitvoeren, is dan weer onduidelijk. Merel laat weten dat de meeste mensen hun interesse al lang verloren zijn als je begint met uitleggen wat je studeert. Wanneer men wel luistert naar wat het inhoudt, denken velen aan archeologie, volgens Annemiek. Of men zegt dat er geen (fatsoenlijk) werk mee te vinden is. Een enkeling weet het wel en dan halen we opgelucht adem, omdat we dan met hem of haar kunnen bespreken wat we er nu precies mee kunnen.
Maar wat is dat dan: culturele antropologie?
Culturele antropologie, ook wel volkenkunde genoemd, is de wetenschap die sociaal gedrag, de economische structuur en religie van volken en bevolkingsgroepen bestudeert. Cultureel antropologen bestuderen de relaties tussen ontwikkelingen wereldwijd en belevenissen op lokaal niveau. We vergelijken verschillende samenlevingen en culturele fenomenen. Hierbij hebben we een open blik en oordelen we niet. Onderzoek loopt zo breed als je het maar kunt bedenken: van eten tot rituelen, van normen en waarden tot religie en van familieverbanden tot conflicten. Waarom doen en denken mensen iets en waarom is dat overal anders? We maken ons bekend met het vreemde en werpen een blik op onze eigen cultuur met andere ogen.
Combineren
Vele studenten gaan tijdens of na de bachelor een andere tak uit, zoals conflictstudies, iets maatschappelijks, iets antropologie-gerelateerd of toch iets helemaal anders. Switchen of combineren komt bij deze studie veel voor om je toch wat meer te specialiseren. Annemiek bijvoorbeeld, heeft gekozen voor Conflict Studies, wat best veel overlap vertoont met antropologie. Merel is nu 1,5 jaar account-/projectmanager in een bedrijf dat medische trainingen verzorgd in ontwikkelingslanden. Volgens haar heeft ze dit te danken aan haar eigen netwerk en minder aan de studie. Wel hoopt ze dat er een baan in zit in de richting waarvoor ze gestudeerd heeft. Maar die liggen niet voor het oprapen.
Na het afronden van de scriptie gaan mijn mede-masterstudenten allerlei kanten op. De Braziliaanse Raquel gaat terug naar haar expertise: branding en strategie, waarbij ze de vergaarde kennis van de master en haar scriptie graag wil toepassen. Stef gaat niet verder met antropologie. Hij gaat terug naar planologie/geografie waar hij mee begon, waar antropologie wel terugkomt bij onderwerpen als ‘burgerparticipatie’. Susanne zou graag aan de slag willen bij een NGO of een andere organisatie met ontwikkelingsissues, hoewel ze weet dat zo’n baan niet gemakkelijk te bemachtigen is. Een aantal anderen zijn nu op vakantie, doen vrijwilligerswerk en een enkeling gaat nog een master volgen in Leiden. De toekomst voor aankomende cultureel antropologen blijft, zoals ik proef, nog wat onzeker in het inzicht hebben in wat de toekomst kan bieden. Je moet denk ik wat geluk hebben met contacten en doen wat je leuk vindt.
Mijn eigen zoektocht
En ik? Ik had geen concreet beeld bij wat ik na mijn studie zou gaan doen toen ik er vijf jaar geleden aan begon. Ik koos voor mijn passie en iets wat me enorm leuk leek in plaats van een studie met meer baangarantie. Mijn moeder antwoordde toen ik haar in het begin van mijn studie vroeg wat zij mij later zag doen: ik weet niet precies wat je gaat doen, maar ik denk niet dat je veel thuis zult zijn. Doelend op dat ik de wereld wilde zien. Dit geldt nu in zekere zin nog steeds, maar ik ga over een maand samenwonen, dus altijd van huis hoef ik niet per se meer.
Tijdens mijn studie kwam ik er al snel achter dat de ontwikkelingskant niet mijn kant was. Ik was meer geïnteresseerd in het gedeelte van de antropologie en het leek mij ook niet meer dan logisch om na mijn bachelor de master van antropologie te volgen. Toch vond ik dat de studie te theoretisch was en er weinig ruimte was voor iets praktisch, zoals een stage. Dit zou je dan op eigen gelegenheid moeten doen zonder dat er veel werd aangeboden. Daarom besloot ik na mijn bachelor een extra vierde jaar te doen waarin ik een minor journalistiek volgde in Utrecht. Daarmee hoopte ik later de theorie van antropologie te gieten in een journalistieke vorm. Ook studeerde ik een half jaar in Amerika, omdat ik dat niet gedaan had in het tweede jaar en toch nog graag wilde doen.
Geef die tips maar door!
Zoals gepland volgde ik daarna de masteropleiding van antropologie. Toen begon ik al na te denken over het ‘en wat hierna?’. Een ‘echte’ baan zoeken. Maar wat betekende dat in mijn straatje? Cultureel antropoloog. Ja. Maar wat doe ik dan? Nu ben ik net begonnen aan een stage bij een antropologie en ontwikkelingsstudies gerelateerd tijdschrift. Ik kan nu inderdaad mijn theoretische achtergrond combineren met iets praktisch. Hier ga ik de komende drie maanden voor aan de slag en we zullen zien of er iets uitrolt voor de toekomst. Dus voor wie nog tips heeft: kom maar door!
Afbeelding: Bronisław Malinowski, antropoloog uit Polen. Malinowski wordt als een van de belangrijkste antropologen van de 20e eeuw gezien. Foto – London School of Economics Library Collections.I Foto in het publieke domein.
