Camino de Santiago – wat beweegt mensen deze route te lopen?

© Inge van Rijswijk

Wat 1000 jaar geleden begon als religieuze pelgrimsroute naar het noord-westen van Spanje, trekt tegenwoordig nog steeds – of weer – duizenden wandelaars. Waarom voelen zoveel mensen zich geroepen de bijna 800 kilometer lange Camino de Santiago te lopen? Met deze vraag in mijn achterhoofd vertrok ik drie weken geleden met mijn camera naar de Franse Pyreneeën, vanwaar de meeste pelgrims richting Santiago de Compostela vertrekken. Ter afsluiting van mijn masterstudie bewandel ik de route zelf en presenteer mijn bevindingen in de vorm van een korte documentaire.

Zoekende

De camera om mijn nek is vaak al snel een gespreksopener, en de meeste mede pelgrims zijn ontzettend enthousiast over mijn project. Velen bieden zelfs uit zichzelf aan hun beweegredenen en persoonlijke verhalen met mij en mijn camera te delen. Wat me meteen opviel, is dat veel pelgrims aan de tocht zijn begonnen,omdat ze iemand verloren hebben of op zoek zijn. Zij het naar antwoorden of naar een nieuwe wending in hun leven. Ik krijg het idee dat ze gehoord willen worden, en op el camino staat iedereen open voor elkaars verhalen.

Sint Jakobsschelp

Letterlijk zoeken naar de weg hoeft hier niet. De paden zijn erg goed onderhouden en worden duidelijk aangegeven door gele pijlen en de vele aanduidingen in de vorm van een een jakobsschelp. Deze schelp staat symbool voor de pelgrimage. Hij verwijst naar Sint Jakob (Saint James), naar wie de route is vernoemd en wiens lichaam naar verluidt begraven is in Santiago de Compostela. Ook staat de schelp symbool voor de diverse routes die te volgen zijn naar Santiago. Net als de verschillende groeven in de schelp, leiden de de paden allemaal naar hetzelfde punt. Iedere pelgrim draagt naar gebruik zo’n schelp op zijn tas.

Een schietgebedje voor de voeten

Van origine is de pelgrimage een Christelijke tocht en hiervan zijn nog veel overblijfselen te vinden. Vele Christelijke symbolen vergezellen ons langs de weg en elk dorp, hoe klein ook, heeft een kerk. Deze bieden speciale pelgrimsgebeden aan, en, in sommige gevallen ook accommodatie. Zo zijn mijn voeten in een kapel gewassen, gekust en is er voor ze gebeden. Mensen hoeven echter niet gelovig te zijn om hier naar binnen te wandelen of om de route te lopen. Beweegredenen variëren van religieus tot sportief en van tot inkeer komen tot het zoeken van nieuwe perspectieven.

Samen simpelweg lopen

Ook qua leeftijd en afkomst variëren de pelgrims enorm. Ondanks de verschillen, bestaat er een erg leuke sfeer onderling. Iedereen zit in hetzelfde schuitje met alleen de broodnodige spullen in onze rugzakken en als enige dagelijkse taak om van het ene dorp naar het andere te lopen. Ondanks dat een aantal mensen er een race van maakt of snel beoordeeld zijn, zijn de meeste mensen erg open voor elkaar en is het leuk om de ondertussen bekende gezichten na een lange dag weer te zien.

Bloed, zweet en blaren

Het is zwaar. 800 Kilometer afleggen is niet niks en kwaaltjes zijn een dagelijks gespreksonderwerp. Maar de kleine intieme momenten met relatieve vreemden en de prachtige omgevingen waar we doorheen lopen, maken het volledig waard. We lopen door; ik film nog wat af en we wensen elkaar een goede tocht, ‘¡Buen Camino!’

Afbeelding: © Inge van Rijswijk.

Inge van Rijswijk
Inge heeft van nature een interesse in de culturele mens. Voor haar bachelor Culturele Antropologie & Ontwikkelingssociologie studeerde ze een half jaar in Mexico en deed onderzoek in Ghana. De master Visual Anthropology heeft ze afgerond aan de universiteit van Manchester. Werken van haar hand zijn te vinden op www.ingevanrijswijk.com.