Column Trudeke: Maak kennis met Mia Wiercx van Rhijn van Stichting African Center en Saharaoui reizen

Stichting African Center

In plaats van een ‘gewone’ column te schrijven, wil ik de lezers van Wereld van Culturen deze keer graag kennis laten maken met Mia Wiercx van Rhijn. Zij is een zeer bereisde vrouw die in haar leven veel heeft gedaan en meegemaakt in verschillende delen van Afrika. Ik heb haar leren kennen via Museum Volkenkunde in Leiden waar ze soms workshops geeft. Met haar Stichting African Center verzorgt Mia vele activiteiten, onder andere in musea en op festivals. De stichting heeft als doelstelling de Afrikaanse cultuur onder de aandacht te brengen in Nederland en daarmee de verstandhouding tussen Nederlanders en Afrikanen te verbeteren en culturele uitwisseling te stimuleren.

Ik wilde graag weten hoe zij hiertoe gekomen is. Voor een antwoord op die vraag gaan we ver terug in de tijd. Mia is al op jonge leeftijd zeer geïnteresseerd in andere culturen. Als 10-jarige wil ze al graag naar de Antillen. Ze heeft in die tijd een Antilliaans vriendje en dat maakt haar nieuwsgierig naar het leven daar. De overtuiging dat mensen uit andere culturen met respect behandeld dienen te worden, leeft al bij haar. Ze herinnert zich dat een buurman haar vriendje een ‘zwarte Piet‘ noemde en dat ze daar boos om is geworden.

Ze heeft gestudeerd in Grenoble en in Parijs. In die tijd heeft ze veel contacten met mensen uit andere culturen. Zo is een nichtje van de Indonesische president Suharto een kamergenote.

Kongo

Onder deze vrienden bevinden zich ook veel Afrikanen, waaronder de man die later de vader van haar zoon zou worden. Met hem vertrekt ze naar Kongo (toen Zaïre). Zoals ze zelf zegt: stiekem, zonder iemand hier iets over te vertellen. Een broer van deze man was bezig een boek te schrijven over Zaïre getiteld: ‘Quand les Nuages avaient soif’. Voor dit boek tekent ze illustraties. Tekenen is een van haar grootste hobby’s, evenals het verzamelen van voorwerpen. Tekenen is meer dan een hobby, haar tekeningen zijn van professionele kwaliteit.

Ze woont 4 jaar in Kongo, waar ze de kost verdient met lesgeven. Ze geeft Franse en Engelse les en ook antropologie van Afrika. Omdat ze destijds over dit laatste onderwerp niets wist, studeert ze een tijdje dit vak aan de Lovanium universiteit. Zo blijft ze steeds één les voor op haar leerlingen.

Vanwege de politieke situatie in Kongo, en om persoonlijke redenen, lijkt het beter voor haar en voor haar zoon om terug te gaan naar Nederland. De terugreis hebben ze gratis, met een militair vliegtuigje, gemaakt.

Rotterdam

Ze vestigt zich in Rotterdam, waar ze begint met het opbouwen van haar Afrika-activiteiten. In deze tijd krijgt ze een dochter, samen met een Gambiaanse vriend. Ze is trots op haar kinderen, die allebei academisch gevormd zijn. Ze begint met het verkopen van de door haarzelf gemaakte tekeningen en in Kongo verzamelde voorwerpen vanuit een kraampje voor de Bijenkorf. Ze stelt haar tekeningen verder tentoon en verkoopt ze op festivals, zoals het Dunya festival (destijds Poetry Festival) in Rotterdam of het Afrika Festival in Almere. Ze komt met steeds meer gelijkgezinde mensen in contact, zodat ook de aangeboden activiteiten voortdurend toenemen. Dit heeft geleid tot de oprichting van haar Stichting African Center.

Stichting African CenterLinks: Mia, rechts: trekken met nomaden

Trektochten met nomaden

Binnen de stichting neemt ‘African Nomad’ een aparte plaats in. African Nomad beschikt over een aantal originele nomadententen en heel veel authentieke voorwerpen uit Noord Afrikaanse nomadenculturen. Bij African Nomad kun je een nomadentent huren voor een evenement, maar je kan ook complete themadagen laten verzorgen of educatieve workshops.

Via Mia kun je ook een trektocht maken met nomaden. Je kan een tocht maken per jeep of met kamelen. Een combinatie is ook mogelijk. Tijdens een tocht in het zuiden van Marokko ontmoette Mia Ahmed, die haar partner zou worden bij het organiseren van reizen (eigenlijk meer ‘ontmoetingen’) naar deze streek. Er zijn geplande ’ontmoetingen’ naar het zuiden van Marokko en naar Mauritanië. Daarnaast is het mogelijk om alleen of met een klein groepje samen met Mia een ‘ontmoeting’ af te spreken. Als gast van een nomadenfamilie ga je mee op trektocht. De hele familie werkt mee om de gasten te ontvangen en de tochten te regelen, maar intussen gaat hun eigen leven gewoon door. Tijdens zo’n tocht ben je dus echt een gast van een nomadenfamilie. Mia neemt daarom niet zomaar iedereen mee op een dergelijke tocht. Ze houdt kennismakingsgesprekken om te beoordelen of reizigers passen binnen het leven van een Saharaoui familie.

Steunen van de Saharaoui nomaden

Binnenkort bestaat ook de mogelijkheid om in een authentiek lemen huis met palmentuin te verblijven. Voordat het zover is, moet dit huis nog wel grondig opgeknapt worden. Je kunt hieraan bijdragen en zodoende ook de levenswijze van de Saharaoui nomaden steunen.

Meer informatie over Mia en haar projecten?

Meer informatie over de reizen: www.saharaoui-reizen.nl
Voor meer informatie over de activiteiten van het African Center, zie www.stichtingafricancenter.nl.

Afbeeldingen: originelen © Mia Wiercx van Rhijn.

Trudeke Vuijk
Trudeke Vuijk is antropologe. Ze heeft onderzoek gedaan in een aantal landen in Afrika. De beeldvorming over Afrika vindt ze veel te eenzijdig en om die reden wil ze graag een bijdrage leveren aan een genuanceerder en veelzijdiger beeld over Afrika. Daarom biedt ze lezingen en cursussen aan over Cultuur en Geschiedenis van Afrika. Meer informatie hierover is te vinden op www.afrika-lezingenencursussen.nl