Antropologie als artistieke uitlaatklep

A Home Made Strange - Alice Duffy

De vader van Alice Duffy heeft vier jaar geleden twee hersenbloedingen gehad, waardoor zijn leven volledig is veranderd. Voor haar master Visuele Antropologie heeft Alice met haar vader samengewerkt aan een experimentele film. Daarin drukken vader en dochter Ians huidige beleving van de wereld om hem heen uit.

Het publiek wordt in Ians hoofd geplaatst. Het zijn de kleine handelingen en zaken in het leven die we meestal voor lief nemen die volledig zijn veranderd voor hem. De meeste van zijn problemen zijn cognitief; spraak, herinneren en begrijpen gaan moeizaam. Het is erg lastig om deze moeilijkheden in woorden uit te leggen, waardoor Alice en Ian bedachten op een artistieke manier een stem te geven aan de emoties en gevoelens die Ian dagelijks ervaart.

De vorm van het project kwam voort uit ontevredenheid over hoe er over ziekten en handicaps gesproken wordt. Ians problemen zitten in zijn hersenen, waardoor doctoren heel weinig kunnen meten. Het is voornamelijk speculatie, en juist daar is er ruimte voor antropologen om meer begrip te creëren. Antropologie biedt de creativiteit en het inlevingsvermogen om te proberen te begrijpen en uit te drukken wat er in het hoofd omgaat.

Herrie in de keuken

Eén van Alice haar favoriete scènes in de film speelt zich af in de keuken. Ian heeft moeite met de vele geluiden in een keuken, en ze hebben geprobeerd op een fantasierijke manier zijn ervaring na te bootsen. Zo hebben ze overdreven knallende geluiden veroorzaakt om de nadruk te leggen op het overweldigende karakter van geluid in de keuken voor Ian, en is te zien hoe hij steeds gefrustreerder raakt.

Rehabilitatie

Alice geeft aan dat er weinig van Ians toestand te zien is, tenzij je echt ziet hoe hij er mee leeft. Wat Ian zelf creëert, zegt zo veel over hem; veel meer dan dat hij in woorden zou kunnen uitdrukken. Het helpt hem met het omgaan met zijn nieuwe leven. Alice is van mening dat (medische) antropologie van enorm belang kan zijn in de rehabilitatie van hersenletsel en andere handicaps en ziekten.

Hechte band

Over de relatie met haar vader vertelt Alice dat ze ontzettend hecht zijn. Ze is bovendien op intellectueel gebied erg geïnteresseerd in hem en ze vindt het fascinerend hoe het letsel hem een ander mens heeft gemaakt. De hoeveelheid tijd die ze samenwerken, heeft ze enorm veel nieuwe manieren gegeven om samen te zijn. Soms vindt ze het lastig te merken hoe moeilijk Ian het kan hebben, maar ze zegt er op academisch – maar ook persoonlijk terrein – erg veel uit te halen.

Toegepaste antropologie

Alice analyseert zichzelf aan de hand van Ians toestand en probeert hem zo veel mogelijk te helpen. Bijna obsessief, denkt ze wel eens. Het is enorm intens, maar ze gelooft dat samenwerken aan mogelijkheden voor Ian om zich te uiten, baat heeft voor hem. Alice wil dan ook verder gaan met toegepaste antropologie, waarin de baat voor de participant centraal staat in een onderzoek.

Benieuwd naar de film? Bekijk dan op Youtube A Home Made Strange.

De foto komt uit het beeldmateriaal van Alice.

Inge van Rijswijk
Inge heeft van nature een interesse in de culturele mens. Voor haar bachelor Culturele Antropologie & Ontwikkelingssociologie studeerde ze een half jaar in Mexico en deed onderzoek in Ghana. De master Visual Anthropology heeft ze afgerond aan de universiteit van Manchester. Werken van haar hand zijn te vinden op www.ingevanrijswijk.com.