Terwijl ik onderweg ben naar huis, komt er plots een harde wind opzetten. Mensen om mij heen beginnen te rennen en zelf versnel ik ook mijn pas. Net op tijd bereik ik mijn appartement voordat het water met bakken uit de hemel valt. Het regenseizoen is begonnen. Snel alle emmers naar buiten om het kostbare regenwater op te vangen. Ik verzamel de afwas en gris mijn shampoo mee, terwijl ik me naar buiten snel, het koele water tegemoet!
Na een warme zweterige dag brengt het koude regenwater mij een welkome verfrissing. Al tien dagen heeft de kraan naast mijn huis geen druppel water gegeven, dus ik geniet met volle teugen van deze natuurlijke douche.
Sinds begin januari loop ik stage bij de Global Medicare Foundation in Buea, Zuidwest Kameroen. Samen met een Duitse en een lokale antropologe ben ik werkzaam op een water, sanitation and hygiene (WASH) project waarbij we onderzoek doen naar het gedrag van mensen betreffende het gebruik van water. We hopen bij te kunnen dragen aan een duurzame oplossing voor de waterproblematiek in Buea. Water is een groot probleem in dit gebied, zowel waterschaarste als watervervuiling. In deze column laat ik zien hoe niet een gebrek aan water, maar een gebrek aan financiële middelen en kennis kunnen leiden tot waterproblematiek die de gezondheid van de bevolking zwaar aantast.
Water is leven
Als je dorst hebt, draai je de kraan open en drink je water. Nadat je het toilet gebruikt hebt, spoel je door. De gemiddelde Nederlander denkt er niet over na hoeveel water deze simpele handelingen kosten. Om nog maar te zwijgen over het wassen van kleding, afwassen, douchen of zelfs handen wassen. Sinds ik in Kameroen woon, is het hebben van water niet zo vanzelfsprekend meer. Het toilet doorspoelen met fris, of ‘drinkbaar’, water uit het kraantje, is bijna ondenkbaar. Hiervoor verzamel ik afwaswater of water van de was.
Het geluid van stromend water is mijn wekker geworden. Zodra ik het water hoor stromen, of één van de buurkinderen hoor roepen: ‘Water is flowing!’ spring ik uit bed, grijp ik een jerrycan en haast me naar buiten.
Water is mijn leven gaan beheersen. Het kraantje buiten, dat ik deel met drie andere families, loopt vrijwel alleen heel vroeg in de ochtend en zeker niet dagelijks. Het geluid van stromend water is mijn wekker geworden. Zodra ik het water hoor stromen, of één van de buurkinderen hoor roepen: ‘Water is flowing!’ spring ik uit bed, grijp ik een jerrycan en haast me naar buiten. Van te laat komen op kantoor, omdat het water begint te stromen als je net wilt vertrekken kijkt niemand hier raar op: “water is life”, zoals de mensen hier zeggen.
Van fris bergwater tot giftige rivieren
In de gemeenschap waar ik werkzaam ben, hebben mensen amper toegang tot water, of alleen tot bronnen die zwaar vervuild zijn. Dit leidt tot ziektes als buiktyfus, wormen en huiduitslag. Ook cholera uitbraken vormen een risico. Het is enigszins verbazingwekkend dat er water gerelateerde problemen zijn in Buea. Gelegen aan de voet van Mount Cameroon, zou schoon bergwater hier overvloedig moeten zijn. Echter, een slechte infrastructuur leidt ertoe dat de meeste mensen slecht toegang hebben tot schoon water. Pijpleidingen en water tanken om water in op te slaan zijn schaars en vaak te klein om de snelgroeiende bevolking van genoeg water te voorzien.
Door de wijk waar wij ons onderzoek uitvoeren lopen verscheidene kleine riviertjes. De stroompjes komen recht uit de bergen. Schoon is dit bergwater echter niet. De huizen in de wijk zijn gebouwd door huiseigenaren die de huizen verhuren aan de voornamelijk minder bedeelde bevolking van Buea. Om kosten te besparen, leggen huiseigenaren geen septic tank aan onder het toilet, maar leiden een pijpleiding naar het naastgelegen riviertje. Ook zijn er huizen zonder toilet. De inwoners doen hun behoefte in de open lucht, in het riviertje. Vuilnis wordt ook rechtstreeks in het riviertje gedumpt. Het ligt vol met plastic zakken, flessen en ander denkbaar afval. De tanken die men gebruikt om insecticide of chemische plantenmiddelen over het land te sprayen, worden uitgespoeld in de stroompjes. Verder zijn naast de riviertjes verschillende kippen- en varkensboerderijen te vinden.
Vervuiling van het kostbare bergwater is overal zichtbaar. Toch weerhoudt dit sommige mensen er niet van datzelfde water te gebruiken voor de was, afwas of zelfs voor het bereiden van eten. Het overgrote deel van de bevolking van deze wijk wast zich ook in deze riviertjes. Zowel publieke als private waterpompen staan hier gedurende het droge seizoen vrijwel altijd droog. Sommige delen van de wijk hebben helemaal geen pijpleidingen vanaf de wateropslag en dus geen toegang tot schoon water.
Alledaagse levensbehoeften als water, zorgen in een land als Kameroen voor een hoop kopzorgen. Waar we in Nederland ons toilet doorspoelen met gezuiverd drinkwater, is het doorspoelen van het toilet in Kameroen vaak niet mogelijk door een gebrek aan water.
Water voor je gezondheid, of bron van ziektes
Verscheidene redenen voor de waterproblematiek zijn zichtbaar. De lokale bevolking die het water vervuilt. Het watercomité dat slechts beperkte financiële middelen tot hun beschikking heeft. De overheid die weinig tot niets bijdraagt aan de infrastructuur van het land. Oplossingen lijken duidelijk, maar het gedrag van mensen veranderen, evenals het veranderen van een corrupt en slecht werkend bureaucratisch systeem, vergt tijd.
Alledaagse levensbehoeften als water, zorgen in een land als Kameroen voor een hoop kopzorgen. Waar we in Nederland ons toilet doorspoelen met gezuiverd drinkwater, is het doorspoelen van het toilet in Kameroen vaak niet mogelijk door een gebrek aan water. Verder letten we er in Nederland op dat we genoeg water drinken voor onze gezondheid, terwijl voor de bevolking van Kameroen water één van de grootste bronnen van ziekte vormt.
Terwijl ik op dit moment nog geniet van de beginnende regentijd in Kameroen, zal deze zelfde regentijd binnenkort zorgen voor weer andere water gerelateerde problemen. De riviertjes zullen veranderen in woeste modderstromen en ondergelopen gebieden zullen malariamuggen brengen. Verschillende gebieden zijn moeilijk bereikbaar door het slechte en veelal onverharde wegennet. Ondanks dat water een eerste levensbehoefte is voor iedereen op de wereld, is het ook een groot gevaar voor een deel van de bevolking van onze wereld.
Afbeelding van Katja Just via Pixabay
