Op vrijdag 4 februari opende ONS LAND – Dekolonisatie, generaties, verhalen; een tentoonstelling die laat zien hoe het Nederlands-Indië verleden doorleeft in de Nederlandse samenleving van nu. Aan de hand van persoonlijke familieverhalen ontdek je dat het koloniale verleden van Nederlands-Indië diep heeft ingegrepen in mensenlevens en doorspeelt in alle generaties. De verschillende perspectieven nodigen uit met je medebezoekers in gesprek te gaan.
Met de families terug in de tijd
De tentoonstelling is opgezet als een tijdreis, die begint in het heden, en via de jaren 50 en 60 in Nederland uiteindelijk in koloniaal Nederlands-Indië uitkomt. In ieder tijdsbestek zien we de acht families, maar wel steeds een andere generatie. We volgen zo hun familieverhaal in omgekeerde richting. De nooit eerder vertoonde foto’s en voorwerpen die je ziet zijn van de families zelf.
Levend koloniaal verleden
De tentoonstelling gaat over de koloniale geschiedenis en het dekolonisatieproces dat daarna volgde. Zo zie je op animaties geïnspireerd door Wayang poppenspel hoe het koloniale systeem in de tweede helft van de 20e eeuw doordrong tot in de vezels van het bestaan. We zien ook het heden, waar de jongste generatie laat zien hoe ze hun familieverhaal weet om te buigen tot een kracht.
In de hele tentoonstelling staat de persoonlijke, emotionele vertelling centraal. Meer feitelijke historische duiding en context wordt geboden door middel van interactieve schermen, infographics, een begeleidende audiotour en een hand-out boekje.
Caleidoscopisch Nederland
Licht is een belangrijke sfeermaker. Wie ooit in Indonesië was, weet dat het licht daar heel anders is dan in Nederland. Licht en kleur zijn daarom in de tentoonstelling ingezet als spiegel van emotie en sfeer. In de ene ruimte wordt het Nederland van nu gevangen in een kakofonie aan beeld en geluid van culturele en politieke kwesties. In een andere ruimte vormt een kille, gure Hollandse winterwereld de setting voor migratieverhalen, waarbij de ontvangst in Nederland doorgaans niet bepaald als hartverwarmend werd ervaren. Hier vertellen mensen in filmportretten over heimwee, racisme, er niet bij horen, maar ook over aardige buren en rotanmeubels die zo licht waren dat je er als kind lekker mee kon spelen.
De ruimte erna is een schimmig schouwspel met projecties op voile doeken als flarden van herinneringen die associaties oproepen van golven op zee. Je hoort waarom mensen vertrokken en ziet welk dierbaar object ze meenamen. De laatste zaal nodigt bezoekers uit om in je eigen familiegeschiedenis en die van de ander te duiken en in te zien dat ieder verhaal de moeite waard is om verteld te worden.
Verschuiven van perspectieven
Mensen kijken allemaal anders naar dit verleden en er heerst hierover onderling vaak nog spanning en onbegrip. Om recht te doen aan de complexiteit van dit verleden en de gelaagdheid van de geschiedenis te tonen, zijn familieverhalen gekozen die gezamenlijk zo veel mogelijk verschillende perspectieven verbeelden. De verhalen in de tentoonstelling geven geen compleet beeld, maar ze laten op een heel persoonlijke en intieme manier zien dat Nederlands-Indië een verhaal is met veel gezichten die samen kleur geven aan de Nederlandse cultuur.
De nieuwe vaste opstelling voor het Indisch Herinneringscentrum en Moluks Historisch Museum is vanaf 8 februari geopend voor publiek in Museum Sophiahof – van Indië tot nu, in Den Haag.
Meer weten over de tentoonstelling? Bekijk het op de site van de ontwerpers, www.kossmanndejong.nl/nl/project/ons-land. De tentoonstelling bezoeken? Reserveer op www.museumsophiahof.nl/tickets/plan-je-bezoek.
