Nu het gezondheidssysteem vrijwel is ingestort, blijken veel Afghanen afhankelijk te zijn van particuliere ziekenhuizen of mobiele klinieken van hulporganisaties. Uit onderzoek van Save the Children blijkt dat 60% van de ondervraagden zegt dat ze geen geld hadden om naar een dokter te reizen of die te betalen als hun kinderen ernstig ondervoed of longontsteking hebben. Het is een van de directe gevolgen van de wereldwijde bevriezing van de tegoeden van de Afghaanse regering en van het opschorten van ontwikkelingshulp.
Save the Children deed tussen 18 november en 2 december 2021 onderzoek onder 1.209 volwassenen en 1.206 kinderen in de provincies Balkh, Faryab, Jawzjan, Kabul, Nangahar en Sar-e-Paul. Uit de steekproef bleek dat er 930 mensen met longontsteking waren, 77% daarvan waren kinderen. Naast gebrek aan geld, vormen ook de afstand en de veiligheid barrières om in een ziekenhuis te komen. Hoewel het duidelijk is dat het aantal gevallen van corona in Afghanistan toeneemt, is het door gebrek aan tests moeilijk in te schatten welke rol corona speelt. In het hele land wonen mensen in ijskoude en beschadigde huizen. Ze kunnen geen verwarming betalen en soms zijn er onvoldoende dekens of warme kleding. Daarnaast zijn 1 miljoen kinderen heel ernstig ondervoed.
Kinderen niet kunnen bereiken
Een arts melde dat in zijn gebied er in december 135 kinderen in of op weg naar het ziekenhuis stierven. De mobiele gezondheidsteams van Save the Children kunnen veel zwaar ondervoede kinderen wel helpen, maar kinderen die ernstige longontsteking of andere complicaties hebben ontwikkeld, moeten ze doorverwijzen.
Zoveel meer zieke gezinnen
De mobiele gezondheidsklinieken van Save the Children reizen naar afgelegen gebieden om essentiële gezondheidszorg te verlenen. De teamleider van een mobiele gezondheidskliniek, Dr. Sadat*: “Het aantal gevallen van longontsteking neemt elke dag toe, het aantal patiënten dat naar onze klinieken komt is de afgelopen maanden minstens verdubbeld. Ze kunnen nergens anders heen. Het is veel erger dan vorig jaar. Soms staan er honderden moeders en kinderen te wachten als we aankomen. Ze kunnen het voedsel en de warmte die ze nodig hebben om gezond te blijven gewoon niet betalen. Ondervoeding en longontsteking zijn een dodelijke combinatie. Kinderen met een ernstige longontsteking hoesten ernstig en hun borstkas gaat snel op en neer terwijl ze moeite hebben om te ademen. Hun gezichten veranderen – ze zwellen op en worden donkerder. Vaak kunnen we niet iedereen behandelen, we zijn overweldigd. We hebben meer apparatuur nodig, zoals pulsoximeters en vernevelaars. En we kunnen maar op één plek tegelijk zijn. Er zijn zoveel meer zieke gezinnen. Ik lig ’s nachts wakker en denk aan de kinderen die we niet kunnen bereiken.”
97% van bevolking onder armoedegrens
Door de economische ineenstorting van Afghanistan leeft 97% van de bevolking onder de armoedegrens. In het hele land zijn gezondheidsklinieken gedwongen te sluiten, omdat ze de lonen van de gezondheidswerkers niet meer kunnen betalen. Als zieke kinderen behandeling nodig hebben, vinden ze voornamelijk gesloten deuren en lege apotheken. Daarom roept Save the Children de internationale gemeenschap op om toch financiering voor Afghanistan vrij te maken.
Het verhaal van Wazhma
De negenjarige Wazhma* woont in een dorp aan de rand van Kabul. Veel mensen in hun buurt hebben geen baan. Sommige ouders laten hun eigen maaltijd staan, zodat ze hun hun kinderen kunnen voeden. Door de vrieskou hebben veel kinderen het in deze buurt het grootste deel van de dag koud en worden daardoor erg ziek. Dat gebeurde ook met Wazhma, ze had hoge koorts. Het hoesten bleef maar doorgaan, waardoor ze moeite had met ademen. Haar ouders probeerden huismiddeltjes, maar die hielpen niet. Ze wisten dat ze naar het ziekenhuis moest, maar ze konden het niet betalen. Wazhma’s vader Samir* moest een vriend om een lening vragen. Samir: “Als hij ons het geld niet had gegeven, weet ik niet zeker of Wazhma het zou hebben overleefd. Ze had moeite om te ademen, het was beangstigend.” In het ziekenhuis had Wazhma zuurstof nodig om haar te helpen ademen, maar dokters zeiden dat ze het haar maar 30 minuten konden geven omdat ze zo weinig zuurstofcilinders hadden. Artsen behandelden tot drie kinderen die op één bed lagen. Wazhma: “Ik voelde me erg ziek, ik sliep veel en bewegen deed pijn. Ik voelde me warm en moe. Ik was bang toen ik in het ziekenhuis lag. Ik vond het moeilijk om te ademen.” Met medicijnen en de beperkte zuurstof herstelde Wazhma uiteindelijk, maar veel kinderen in Afghanistan hebben die kans niet.
Longontsteking oorzaak een op de vijf sterfgevallen van kinderen
In Afghanistan is meer dan een op de vijf sterfgevallen van kinderen onder de vijf jaar te wijten aan longontsteking, wereldwijd is het de meest dodelijke ziekte onder jonge kinderen. In 2021 voerden de mobiele gezondheidsklinieken van Save the Children in Afghanistan bijna 375.000 controles uit en behandelden meer dan 12.000 kinderen voor ondervoeding. De hulporganisatie deelt geld, winterkleding en brandstof uit aan gezinnen in enkele van de zwaarst getroffen gebieden om hen te helpen warm te blijven en de bittere winter door te komen.
* Namen gewijzigd om identiteiten te beschermen.
Meer weten of helpen middels bijvoorbeeld een donatie? Bezoek www.savethechildren.nl.
