Veertig jaar na de onafhankelijkheid gaat Suriname de goede kant op. Dat blijkt uit een enquête onder Surinamers in Nederland van het Rijksmuseum en Historisch Nieuwsblad. Maar de wrok over de rol van Nederland is nog altijd groot. 411 Surinamers werd gevraagd hoe zij nu aankijken tegen 40 jaar onafhankelijkheid.
Het onderzoek is een herhaling van een enquête uit 2000. Toen ondervroeg Historisch Nieuwsblad een zelfde aantal Surinaamse Nederlanders. Hun oordeel toen was vernietigend; zij gaven de eerste vrije 25 jaar een 4.
Optimistischer
Nu zijn de Nederlandse Surinamers optimistischer. Vooral de jonge generatie gelooft in een betere toekomst. Zij hebben daar ook reden toe: in de afgelopen vijftien jaar is in Suriname er in de infrastructuur verbeterd, er zijn prestigieuze bruggen gebouwd, er is een begin van sociale voorzieningen.
Hierdoor is volgens veel respondenten, ook de mentaliteit veranderd. ‘Het volk wordt door schade en schande bewuster van de eigen verantwoordelijkheid. De “hand-open-houden-mentaliteit” verandert langzaam maar zeker.’ Wel is er nog veel kritiek op de corruptie en vriendjespolitiek.
Op etniciteit gestoelde politieke partijen op retour
Desi Bouterse was in 2000 nog een kwade genius: 83 procent vond dat hij veroordeeld moest worden voor de Decembermoorden. Bij de jongere generatie lijken die zijn weggezakt in het geheugen; zij zien in hem iemand die Suriname met schwung en daadkracht naar de toekomst loodst, en zelfs een verzoener.
In de optimistische sfeer lijken de etnische tegenstellingen in Suriname namelijk te vervagen, een belangrijke doorbraak: ‘Na vallen en opstaan kunnen we spreken van een begin van natievorming. De gemengde politiekvoering is daar de basis van. Op etniciteit gestoelde politieke partijen zijn op hun retour. Meer etnische groepen worden betrokken bij de besluitvorming.’
Verwijten Nederlandse rol na dekolonisatie
Zowel in 2000 als in 2015 beoordeelde de meerderheid van de respondenten de Nederlandse rol ná de dekolonisatie zeer negatief. In 2000 was dat 59 procent in 2015 zelfs 73 procent! Nederland heeft de voormalige kolonie in de steek gelaten: ‘Nederland heeft zijn doel bereikt. Van Suriname af en met rotzooi achtergelaten!’
De meeste verwijten betreffen betutteling en hypocrisie van de regering in Den Haag: ‘Nederland heeft niet laten blijken echt te geloven in de zelfstandigheid van Suriname en trok te pas en te onpas geld in als Nederland vond dat Suriname zich niet goed gedroeg.’
Geloof in betere toekomst
Het grote verschil met de resultaten van 2000 is dat er meer zelfreflectie is, meer nuance, en geloof in een betere toekomst.
Een wat oudere Surinamer concludeert: ‘Ondanks de turbulente periode is Suriname erop vooruit gegaan, het volk is zich nu bewust van zijn geschiedenis. […] Het zelfbewustzijn is versterkt! Zelfs na het stopzetten van de ontwikkelingshulp heeft Suriname het hoofd boven water gehouden. Suriname is wel door een diep dal gegaan met de staatsgreep en de Decembermoorden, maar uiteindelijk is het redelijk goed gekomen.’
Anton de Kom meest bewonderde Surinamer
Anton de Kom is in de enquête vaak genoemd als de meest bewonderde Surinamer. De antikoloniale verzetsstrijder uit het eerste helft van de twintigste eeuw is voor veel Surinamers een rolmodel. Het houten model voor zijn bronzen standbeeld is momenteel te zien in de entree van het Rijksmuseum.
Meer informatie?
Meer historische informatie opdoen? Surf dan naar www.historischnieuwsblad.nl en rijksmuseum.nl.
Afbeelding: Diverse Surinaamse typen van Berbagai anggota masyarakat Suriname, 1881, geupload door Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies op Flickr, onder Creative Commons licentie Attribution-NonCommercial 2.0 Generic.
